dinsdag 31 mei 2011

Mei 4.



Bessen


Rui of vorst.
Veel rood gekleurde bessen vallen er nu tussenuit. 
Indien die rui gepaard gaat met roodbruin verkleurde zaden is er  sprake van vorstschade van begin mei, terwijl bij groene zaden er van rui sprake is. 
In de meeste gevallen is de rui verspreid over de tros. 
Over het algemeen blijft er een redelijke tros over.


Dopluis.


De ontwikkeling van de dopluis is nu zodanig dat de vorming van plak is geëindigd. De vrouwtjes gaan dood en de eieren zullen zich onder de doppen ontwikkelen. 
Tevens ontwikkelen de sluipwespen zich nu in de doppen.
Indien er nu bessen plakkerig aanvoelen, kan men proberen met veel water en uitvloeier de plak te verspreiden en deels af te spoelen. 
BIj droog weer kan de plak als een dunne  laag opdrogen en is zo minder gevoelig voor de ontwikkeling van roetdauw. 
Overkappen is gewenst om het gewas droog te houden. 
De toepassing van een Botrytis middel heeft naar alle waarschijnlijkheid tevens een werking tegen de roetdauw.




Luizen.
Door het droge weer blijft optreden van luizen mogelijk. 
Controleren en bij ernstig voorkomen ingrijpen met Pirimor.






Glasvlinder.
Vooral in Zuid-Nederland is een massale vlucht van glasvlinders geconstateerd. 
Dit wordt veroorzaakt door het zonnige weer. 
Uit onderzoek met feromoonverwarring in andere teelten is gebleken dat de techniek niet goed werkt als de populaties van het insect te hoog zijn. 
Het enige middel om in te zetten tegen de vlinders is Spruzit of Decis midden op een zonnige dag met weinig wind. 
Beide middelen zijn breedwerkend. 
Let dan wel op de dopluizen volgend jaar, want die zullen ongetwijfeld massaal overwinteren en een probleem worden.
Het ene probleem oplossen door een groter probleem te maken is niet juiste weg.




Opslag.
Indien er sprake is van veel stengels met een twijfelachtige bladstand, dan vanaf nu zeker geen Basta meer toepassen.
Laat dan een opslagscheut nog doorkomen, om voor volgend jaar een goede snelle start van de nieuwe scheut te kunnen krijgen, ondanks de Basta-bespuitingen die volgend jaar optreden.


Pluktijdstip-verwachting Rovada.
Op grond van de bloeiomstandigheden van het afgelopen voorjaar en de weersomstandigheden na de bloei kunnen we stellen dat dit een jaar is wat te vergelijken is met 2009. 
We liggen zelfs iets voor op dat jaar.
Voorlopige datum voor de start van de Rovada oogst voor de lange bewaring ligt globaal vanaf 21 juli.
Klanten kunnen op de website kijken via een link op de pagina Plant, daar staan de grafieken voor de verschillende landstreken en nadere informatie. 
Indien de roodverkleuring nu al begint, dient u rekening te houden met een vroegere oogstverwachting. 
Deze bessen zullen eerder rijp zijn, grof worden, gelere stelen krijgen en minder goed bewaarbaar zijn.


Groei.
Vooral op twee- en driejarige takken is de groei in het bovenste deel van de struik vaak snel afgesloten.
Op zandgrond is het mogelijk met extra stikstof en water de groei weer opgang te krijgen. Overkapping aanbrengen helpt daarbij.


Op  andere percelen is de groei dusdanig dat de zijknoppen van de recent aangelegde scheuten ook al uitlopen. 
Indien dit het geval is dan de watergift reduceren. 


Op percelen die lang doorgroeien is vaak de kleur van de groeipunt niet goed. 
Er ontstaan tekorten van spore-elementen. 
Daarom is het raadzaam in de groeiperiode van de scheuten bij elke bespuiting een halve liter van een sporenelementen bladvoeding toe te voegen.
Indien de problemen aanhouden is een bladanalyse nodig om daarna via gerichte toepassing in te kunnen grijpen.


Verdamping.
De afgelopen weken was het klimaat gekenmerkt door droogte, zon en veel wind.
Regen is er nauwelijks gevallen. 
Kenmerkend voor dit jaar is dat er zeer veel uren zijn geweest met een goede verdamping. Indien er voor de planten voldoende water beschikbaar is geweest, betekent dit dat in principe er een grote droge stofproductie mogelijk moet zijn geweest in de afgelopen maand.


Bramen. 
De bramen bloeien nu volop. 
Omdat er een mooi voorjaar is geweest, verwachten wij een tekort aan bramen na de topaanvoer in augustus-september. 
Probeer de vegetatieve ontwikkeling nu te bevorderen door voldoende water en meststoffen te geven aan een gewas dat veel vraagt.
Hoeveel dat is, of moet zijn, hangt af van de dracht en de omstandigheden.



Herfstframbozen.
Vroegbloeiers kunnen nu worden verwijderd en het aantal vruchtdragende takken kan worden teruggebracht tot het gewenste aantal.
Wat dat is, hangt af van de teeltwijze. 
Vroeg oogsten met een kortere oogstperiode  of laat oogsten met een langere oogstperiode.
In het eerste geval dient men meer takken per meter rij aan te houden dan in het laatste geval. 
V-haag-structuur of een rechte haag speelt daarbij ook een rol.


Frambozen 
De oogst van de vollegrond zal binnenkort aanvangen. 
Wanneer moeten we de nieuwe scheuten door het gewas laten groeien voor volgend seizoen?
Indien het gewas gevoelig is voor stengelziekten en van nature veel nieuwe scheuten  produceert, is het beter alles gecontroleerd te laten groeien tot 20 juni en dan alles voor de laatste keer helemaal weg te knippen. 
Gecontroleerd laten groeien van de nieuwe scheuten is het wegsnoeien te beperken tot het regelmatig wegnemen van de dikste scheuten.
Indien de framboos weinig nieuwe scheuten maakt maar nog wel vitaal is, dan de nieuwe scheuten tot en met de oogst zoveel mogelijk weghouden en na de oogst alles wegknippen. Voorwaarde is wel dat de overkapping na de oogst op de aanplant blijft en dat de nieuwe scheuten worden aangebonden aan een tonkinstok.
Op deze wijze kan het optreden van stengelziekten en schorsgalmuggen sterk worden verminderd.



donderdag 26 mei 2011

Mei 3.

Vorstschade ?!

Sinds dit weekend zijn er berichten over rui bij Rovada.

De bessen verkleuren dof en lichtgrijsgroen.

De binnenkant van de bessen met de zaden verkleurt roodbruin.

Naar alle waarschijnlijkheid is hier sprake van vorstschade.

Het komt met name, maar zeker niet alleen, op lichte zandgronden voor.

De een- en tweejarige struiken lijken het meest getroffen.

Her en der verspreid over de tros vallen er bessen af.

Er zijn ook meldingen dat de meeste bessen wegvallen.

Waarschijnlijk is er sprake van uitstralingsnachtvorst, waarbij de trossen met weinig bovenhangend blad, daar waar een mulchlaag de bodem als het ware isoleerde, het meest te lijden hebben gehad.

Op 1,5 meter hoogte in een afgeschermde weerhut is geen vorst van betekenis gevonden door het KNMI,  echter op 10 cm hoogte heeft op verschillende plaatsen een zeer sterke afkoeling plaatsgevonden.

Cijfers van het KNMI gaan zelfs tot -9ºC op sommige plaatsen.

Hiernaast een foto van 11 juni 2008 toen in een later stadium van de ontwikkeling iets dergelijks werd geconstateerd.

























Glasvlinders.

In het zuiden van Nederland zijn de glasvlinders nu aanwezig.

Dit is duidelijk veel vroeger dan de norm als de eerste bessen aan de tros van Jonkheer van Tets buiten gaat kleuren.

Ook op bedrijven met Rovada onder plastic en in koude kassen vliegt de glasvlinder nu volop.

Tot op heden is de strategie daar niets aan te doen.



Vrouwtjes glasvlinder met 3 gele strepen.
Mannetjes worden in vallen gevangen met 4 gele strepen.
Er wordt door onderzoek en voorlichting gewerkt aan een oplossingsrichting door middel van de toepassing van de techniek van feromoonverwarring.

@Ribesconsult neemt deel aan dit onderzoek. Op twee bedrijven wordt deze techniek toegepast en wordt de komende drie jaar bekeken hoe de resultaten zijn.

Het doel van de inspanning is te komen tot toelating van een bestrijdingsmethode van de glasvlinder, omdat, ondanks het feit dat de plant er niet van dood gaat, er zeker een sterk verzwakkende werking van de aanwezigheid van de larven in de stengels uit.






Wolluizen.

Door het warme weer verspreiden de wolluizen zich over de bladeren.

Nu proberen in te dammen kan later problemen voorkomen.











































Bladrollers.

Bladrollers kunnen nu al veel schade aanrichten.

Het betreft vraat aan de bes in de tros. Wanneer de larve zich met de bes voedt, helpt XenTari niet.

Xentari werkt alleen tegen zeer jonge larven.

Toegepast bij hoge temperaturen.



maandag 16 mei 2011

Mei 2.

Droogte houdt aan.
Hoewel er vandaag en morgen wat regen kan vallen, houdt de droogte de komende week aan.
Hoeveelheden neerslag vallen er niet. 
Er is op dit moment een groter neerslagtekort dan in 1976 rond hetzelfde moment in het jaar. 



Opname van stikstof, calcium, magnesium en kali.
Door de droogte kan de opname van de voedingselementen minder zijn dan gewenst. Probeer in deze periode van celdelingsactiviteit in de bessen, de wortelactiviteit en de omvang van het wortelstelsel zo groot mogelijk te doen zijn. 
Dit is te bereiken door strokenberegening of beregening over het gewas. 
Door een betere opname van de voedingsstoffen, is de vegetatieve groei beter en blijven de bessen wat kleiner van omvang. 
Voor een gelijkmatige groei en ontwikkeling is de omvang en intensiteit van het wortelstelsel dus van groot belang. 
Tekorten in de plant aan mineralen kunnen het best worden aangevuld via de wortels.
Indien echter het wortelstelsel door de droogte te beperkt is, kan tevens bladvoeding een uitkomst bieden. 
Dit is met name het geval bij de sporenelementen als mangaan, koper en zink. 
Maar ook de elementen magnesium en calcium kunnen deels via bladvoeding worden gegeven.
Het is nu, tot de roodverkleuring van de bessen, tijd om dit te doen. 
Ook bij braam en framboos speelt dit in de fase net na de zetting. 
De toepassing van bladvoeding bij voorkeur altijd in de avond uitvoeren.
Het is altijd beter vaker een kleine hoeveelheid toe te passen dan in een keer veel. 
Sommige elementen worden zeer moeizaam in de plant verspreid.
Juist voor deze elementen is een regelmatige toediening via het blad nodig om lang doorgroeiende groeipunten van voeding te blijven voorzien. 

Infecties op bloemen braam en framboos.
Het blad is vandaag en morgen langere tijd nat. 
Dit lijdt tot infecties. 
Dus indien er nog geen bescherming met een fungicide op de vruchten en of bloemen zit, is een behandeling, zodra het even droog is, zinvol. 
Voorwaarde is dan wel dat het gewas opdroogt voor het weer gaat regenen of dat er dauw ontstaat. 
Bessen zijn nu minder gevoelig, maar bij langere bladnatperiodes bij hoge temperaturen kan ook daar een infectie optreden.

Opslag bessen.
Blijf nog even aandacht schenken aan de opslag. 
Beter nu een keer extra behandelen dan komende winter veel te moeten knippen.

Plak door dopluis.
Door de inzet van breedwerkende insecticiden in de afgelopen jaren is er op sommige bedrijven een verhoogde druk door de dopluis.
Afgelopen weekeinde was het staartje in de ontwikkeling van de dopluis tot volwassen luis. Door de hoge temperaturen van vorig weekeind hebben die luizen een grote hoeveelheid honingdauw geproduceerd.
Tracht de honingdauw van de plant en bessen te spoelen door enige malen een bespuiting met 1000 liter water, voorzien van 125-150 cc Zipper of Agral Gold, toe te passen.
Door de regen van dit moment kan de roetdauwschimmel actief worden en zwart veroorzaken. 
Insecticiden inzetten heeft op dit moment geen enkele zin. 
Door het warme weer is de ontwikkeling van de dopluis in een beperkt tijdsbestek verlopen wat betekent dat ook de ontwikkeling van het ei en het uitkomen van de larven in juni in een kort tijdsbestek zal plaatsvinden.
De larven zullen dus vrij massaal in een korte tijd onder de schilden vandaan komen.
Het is zaak daar goed op te letten. 

NFO verzoek .
De NFO heeft mij verzocht de Rovada telers onder u in kennis te stellen van het volgende:

"Zoals jullie weten is er een vermoeden dat er niet-raszuivere Rovadaplanten in omloop zijn, wellicht afkomstig uit Polen. 
Mogelijk komt dit door een afwijkend DNA.
De bessen barsten vroegtijdig en hebben eerder last van vruchtrot, de productie en plukprestatie is lager en sorteren kost extra tijd.
De NFO adviseert om gecertificeerd materiaal te gebruiken of bij de plantenleverancier na te vragen of het materiaal van goede kwaliteit is.
Bij het onderzoekinstituut East Malling (Groot-Brittannië) kan een zogenoemde ´DNA fingerprint' worden gemaakt van plantmateriaal. 
Deze kan worden vergeleken met de Rovadareferent(en) en mogelijk meer duidelijkheid geven over de raszuiverheid.
De NFO wil inventariseren hoeveel Rovadatelers interesse hebben in deze analyse
Bij gezamenlijke inzending zijn de kosten voor analyse circa € 125 per monster.
Dit zou de NFO centraal kunnen regelen.
NFO-leden die hiervoor interesse hebben kunnen zich melden bij Heleen Koenraads (NFO).
Vermeld hierin uw naam, adres, woonplaats, NFO-lidnummer en het aantal gewenste monsters.

Op maandagavond 23 mei organiseert de Productcommissie Houtig Kleinfruit ism DLV Plant een bijeenkomst op het bedrijf van Maarten van Hoof in Sint Oederode. 
Op die avond zouden we de monsters kunnen verzamelen.

Instructies voor het nemen van een monster
1. Neem een monster van één enkele plant. Indien u meerdere planten wilt testen, dan is het noodzakelijk om meerdere monsters te nemen.
2. Neem een monster van groen hout (greeny wood) waarvan de groei is afgesloten. 
Neem een twijgje van ca 25 tot 30 cm waaraan ook een of meer bladeren zitten. 
Van het blad neemt men samples.
3. Doe het monster in een plastic zakje.
4. Schrijf uw naam en adres op een papiertje in het zakje bij het monster.
5. Sluit het zakje zoveel mogelijk luchtdicht af
6. Bind ook een label aan de buitenkant van het zakje met uw naam en contactgegevens.
7. Bewaar het monster in de koelkast.
8. Breng het monster mee naar de avondbijeenkomst op 23 mei aanstaande."

Tot zover de tekst van de NFO. 

Vorstschade bij braam.
De nachtvorst van begin mei heeft ook bij de braam tot schade geleid. 
De nieuwe scheuten hebben soms een bevroren top en  een deel van de bloemen zijn in de knop zwart. 
Vooral de bedrijven waar de bramenbladgalmug optreedt, dienen op te letten omdat door het wegvallen van de scheuttop de zijogen gaan uitlopen. 
Deze zijogen groeien zwakker dan de hoofdknop en zijn gevoeliger voor het stoppen van de groei door een aantasting van de bladgalmug. 
Decis is het enige middel dat tegen de volwassen muggen wat doet. 
Tegen de larven in de ingerolde bladeren werkt niet veel.




Top afgevroren. 


Doorsnede stengel onder de top van de nieuwe scheut.



Feromoonverwarring bessenglasvlinder.

De oranje draadjes geven gedurende langere tijd het feromoon af.  
Vrouwtjes van de glasvlinder doen dat ook en mannetjes hebben de antennes om deze feromoonsignalen op te vangen. 
Zo hangen er 400 draadjes per hectare en het is de bedoeling dat de mannetjes totaal de kluts kwijt raken, waardoor het aantal bevruchte vrouwtjes afneemt en dat daarmee de aantasting van de glasvlinder daalt op een perceel.





Oogstwagen.
Frans Wolters, ex-groot- en kleinfruitteler, uit het Gelderse Groessen, heeft van zijn fruitplukkarren een handige mobiele oogstkar gemaakt voor de kleinfruitteelt.
Meer informatie +31625455804

zaterdag 7 mei 2011

Mei 1.

Rui Rovada.
Deze is nog niet volledig ten einde.
Er kunnen de komende weken nog steeds vrij grote korrels wegvallen.
Over het algemeen lijkt het met de rui bij bessen mee te vallen.
Bij een klein aantal percelen is de zetting minder goed geweest.
Bij de meeste percelen vallen er verdeeld over de tros een paar korrels weg.
Gezien de weersomstandigheden met zeer lage RV in en na de bloei is dat een meevaller. De RV speelt kennelijk toch niet die grote rol die er aan wordt toegeschreven.

Controle op droogte.
Doordat de bladhoeveelheid nu sterk gaat toenemen neemt ook de verdamping van de struik sterk toe.
Daardoor gaat de vochtonttrekking rond de wortels nu sterk stijgen.
Zonder extra water geven zal de plant de groei afsluiten en niet meer beginnen.
Nu is controle of de wijze van water geven goed is erg belangrijk.
Graaf daartoe in de grond bij de wortels en controleer de vochtigheid rond de actieve wortels.
Doe dit minstens elke week omdat de plant nu snel in bladvolume toeneemt.
Hoe groter het wortelvolume is wat nu door de plant bereikt kan worden, des te beter de groei en ontwikkeling zal zijn.
Indien de mogelijkheid van beregenen bestaat, die zeker gebruiken.

Een jong gewas verdampt niet veel en dient vaker met een kleinere hoeveelheid te worden bevochtigd.
Ook hier is controle nodig omdat het gevaar van te nat bestaat waardoor zuurstofgebrek kan optreden bij de wortels.

Groei en bemesting.
In veel gevallen ligt de bemesting nog op de zwartstrook.
Toch is het van belang juist nu de vegetatieve groei te stimuleren.
In het algemeen luidt dan ook het advies nu de overbemesting met een stikstofmeststof bijvoorbeeld 40 kg KAS uit te voeren.
Tegelijkertijd echter ook de fertigatie met een mengmeststof met 2,5 tot 5 kg zuivere stikstof per hectare per week verdeeld over minimaal 2 beurten per week in te zetten.
Dit kan een Kristalon, Agrolution of dergelijke meststof zijn.
Indien het gaat regenen en de KAS kan worden opgenomen, en de bodem kan weer worden gebruikt, dan stopt de fertigatie.
Valt er geen regen van betekenis dan doorgaan met de fertigatie.

Gewasverzorging Rovada.
Het opschonen van de onderste 50 cm en toppen bij veel groei is gebeurd.
Indien de groei beperkt is, is toppen van de verlengenissen nu niet zinvol meer.
Bij veel groei nog wel.
Onder in de struiken zien we nu grote zijtakken ontstaan.
Bij veel groei is het van belang dat de onderkant van de haag open blijft.
Daar dus zomersnoeien.
Buigen van te steil groeiend hout is alleen bij te weinig vegetatieve groei nuttig.
Bij veel groei steil hout wegnemen.
Door het schrale weer en de droogte is de kans op het ontstaan van te dun en te kort zijhout voor volgend jaar groot.
Kijk daar dus kritisch naar en neem maatregelen.

Gewasbescherming.
De afgelopen weken is de luizenpopulatie sterk gestegen.
Overal komen we ook veel sluipwespen, lieveheersbeestjes, gaasvliegeieren en andere vijanden van luizen tegen.
Voer, als de temperaturen in de avond boven de 15ºC liggen, een toepassing met Pirimor uit.
Controleer na enige dagen of de bespuiting zijn werk heeft gedaan.

Plak.
Door de luizen is op veel bedrijven ook wat plak ontstaan.
Dit is nog niet erg.
Indien nodig kan het, door met een paar duizend liter water per hectare te spuiten, met een uitvloeier toegevoegd, worden verminderd.

Dopluizen.
De afgelopen weken zijn de larven van de dopluizen sterk gegroeid.
Ook de productie van honingdauw nam daarmee toe.
Vanaf nu mindert dat weer en gaat de dopluis een hard schild krijgen.
Door de wind en de schrale omstandigheden is het de vraag of de sluipwespen in de afgelopen periode de eieren hebben kunnen afzetten.
Gezien de weerontwikkeling verwacht ik dat de jonge larven, die de problemen met de roetdauw vlak voor de oogst veroorzaken, dit jaar eerder zullen komen dan vorig jaar.
Opletten dus eind juni.

Bramen.
De scheuten van bramen, ook bij weinig nieuwe, niet toppen.
Bij een teveel aan scheuten de overtollige wegnemen.
De onderkant van de oude scheuten dienen nu opgeschoond te zijn.
Bij slecht groeiende dragende takken via bladvoeding verbetering in de situatie proberen te brengen.
Vaak groeit namelijk de nieuwe eenjarige grondscheut wel goed.
De bramen ook via fertigatie stimuleren om een goede uitgangssituatie voor de bloei te krijgen.
Voor de bloei de galmijt aanpakken met Vertimec.
Bij Chester hier veel aandacht aan geven.
De Loch Ness dient voor de bloei overkapt te zijn.
De bloei van zowel de Chester als de Loch Ness is vroeg.
Dit betekent een lange oogstperiode.

Framboos.
Ook bij frambozen is de bloei vroeg.
Nieuwe grondscheuten verwijderen met het oog op de schorsgalmug.
Het opschonen van het onderste deel van de vruchttak dient al gebeurd te zijn.
Door een oppervlakkig wortelstelsel dient er speciale aandacht te zijn voor de vochtvoorziening bij frambozen.
Te nat is niet goed vanwege Phytophthora, te droog remt de uitgroei van de vruchtstengels, waardoor de extra zijogen niet uitlopen en daarmee daalt direct de productie.

Onkruiden.
Nu ontstaan veel onkruiden.
Bij bramen en frambozen is het zaak daarbij voorzichtig te werk te gaan.
Voor breedbladig wortelonkruid kan men het best eerst langs de rij maaien, vervolgens even wachten tot de hergroei begint en dan pleksgewijs met een MCPA zeer voorzichtig spuiten zonder het gewas te raken.
Daarna de strook spuiten met Basta, waarbij enige afstand tot de planten van braam en framboos nodig is.
Met Basta bij voorkeur geen groene delen raken. 
Nabij de planten van braam en framboos is handmatig verwijderen het beste.

Rubus stunt of heksebezemziekte.
In veel percelen Loch Ness komt soms een afwijkende plant voor.
Verwijder de plant met wortel en al van uw bedrijf.
Cicaden verspreiden de ziekte.
Hieronder enige foto's van de typische bloemen van planten die de ziekte hebben. Kenmerkend is verder het ontstaan van zeer veel zeer zwakke grondscheuten.